Drie mannen op een oranje reddingsboot, een fel licht schijnt van boven

De grootste scheepsramp in jaren is nu een serie: wat is er echt gebeurd met de Estonia?

De KRO-NCRV serie Estonia komt 27 september uit en is gebaseerd op een gruwelijke, waargebeurde ramp. De veerboot MS Estonia verdwijnt plotseling van de radar in 1994. Na een stormachtige nacht keren maar 137 van de 989 opvarenden terug. Was de storm wel de oorzaak van de ramp?

Het verloop van de reis

Op 27 september 1994 vertrekt het grootste schip van Estland uit de haven van Tallinn: de Estonia. Met 186 bemanningsleden en 803 passagiers zet de veerboot koers naar Stockholm. De reis lijkt goed te verlopen, tot er een storm opsteekt boven de Oostzee. De Estonia krijgt het zwaar te verduren met golven van zes meter en windkracht acht. 

De bemanning van het schip stuurt een noodroep naar de veerboot Silja Europa: ‘Silja Europa, dit is Estonia. Mayday, mayday... Silja Europa, dit is Estonia.’ Een half uur later is de Estonia nergens meer te bekennen op de radar. Om ongeveer 01.50 uur 's nachts zinkt het schip. 852 mensen komen om.

Een man probeert overeind te komen terwijl water het schip binnenstroomt
Beeld uit Estonia

Mogelijke oorzaken

Tot op de dag van vandaag speculeren mensen over de oorzaak van de ramp. Volgens een officieel onderzoeksrapport uit 1997 braken de sloten van een boegdeur, waarna de deur opensloeg en het water naar binnen stroomde. 

Overlevenden menen echter een explosie gehoord te hebben. Aangezien er bewijs is dat de Estonia eerder militaire onderdelen vervoerde, gaan er geruchten rond over explosieven aan boord.

Een Discovery Channel documentaire geeft in 2020 beelden vrij van een groot, gapend gat in het schip. Deze ontdekking leidt tot speculatie over een botsing met bijvoorbeeld een duikboot. De documentairemakers deden illegaal onderzoek. Acht Europese landen sloten namelijk een verdrag: verder onderzoek naar het schip was verboden. Omdat Duitsland niet tot deze landen behoorde, werkten de documentairemakers onder een Duitse vlag om het verdrag te omzeilen.

Een persoon is gered door het reddingsteam en wordt vervoerd per helikopter.
Beeld uit Estonia

Nieuw onderzoek

Naar aanleiding van de Discovery Channel documentaire Estonia openen Zweden en Estland in 2021 toch een nieuw onderzoek naar het wrak. In 2023 komen de onderzoekers met een voorlopige conclusie: een defect aan de boegdeurvergrendeling is de oorzaak van de schipbreuk. Zo bevestigen ze hun eerdere onderzoek in 1997. 

De nabestaanden pleitten al 20 jaar voor een heropening van het onderzoek. Na de publicatie van het rapport uit 2023 hebben zij eindelijk (voorlopige) antwoorden. Volgens de onderzoekers zijn er namelijk geen sporen van een explosie aangetroffen. Ook verklaren ze het grote gat: dat is gebeurd toen het schip de zeebodem trof.

 

Estonia is vanaf 27 september elke vrijdag om 23.40 uur te zien bij KRO-NCRV op NPO 2 of stream het volledige seizoen via NPO Start.